Kasten adam öldürme bir insanın hayatının başka bir insan tarafından kasten ve hukuka aykırı olarak yok edilmesidir.
Kasten öldürme suçunda korunan hukuki yarar hiç şüphesiz kişinin yaşam hakkıdır.
Toplumların suç sayarak çeşitli şekillerde cezalandırdıkları eylemlerin belki de en eskisi adam öldürme- cinayet suçudur. Adam öldürme eylemi bir insanın yaşamının sona erdirilmesi olduğundan yasalar genellikle insan hayatını diğer insanlara karşı korumak için adam öldürme eylemini suç olarak kabul etmişlerdir. Bu suçun işlenmesine yönelik cezaların ağır olmasının nedenini bu tür eylemlere karşı olan toplumun tepkisini azaltmak suretiyle öç alma ve sonuçta da kaosu önleme amacı yatmaktadır.
5237 sayılı TCK’nın 81.maddesinde kasten öldürme suçunun temel şekli tanımlanmıştır.
“Bir insanı kasten öldüren kişi, müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.” şeklinde kanunda düzenlenmiştir.
Kasten öldürme suçunda kastın belirlenmesi için uygulamada Yargıtay; failin, olay öncesindeki, olay sırasındaki ve olay sonrasındaki hareket ve durumlarını nazara almaktadır.
- Fail ile mağdurun arasındaki husumetin nedeni ve niteliği,
- Failin cürümde kullandığı aletin mahiyeti,
- Atış veya darbe sayısı ve mesafesi,
- Mağdurun vücudunda meydana getirilen yaraların yerleri ile nitelik ve nicelikleri,
- Hedef seçme imkânı olup olmadığı,
- Olayın akışı ve sebebi,
- Failin işlemeyi kastettiği cürmün meydana gelmesinde iradesi dışında engel bir halin olup olmadığı,
- Maktulün konumu, mesafe ve görüş olanağı,
Hususları kastın belirlenmesinde nazara alınan ölçütlerdir.
Failin fiili ile ölüm olgusu arasında sebep-sonuç bağı bulunmalıdır. Ölüm neticesinin failin kasten gerçekleştirdiği hareketi sonucu meydana gelmesi gerekir. Ölüm neticesi ile hareket arasında nedensel bağı olmalı ve durum saptanmalıdır.
Failin suç işleme kastının tespiti için, elbette somut duruma ve failin fiili icra ederken ortaya koyduğu eylemlere bakmak gerekir. Fail, suç yoluna girmesi, devam etmesi ve suçu tamamlaması aşamalarında suç işleme kastına sahip olmalıdır. Karar veren makam, somut durumda failin suç işleme kastının tespitinde, gerek suçun işlenme anına ve gerekse öncesine bakmak, fail ile mağdur arasındaki ilişkileri, suçun işlenme yer, zaman, şeklini incelemek ve tespitler yapmak suretiyle kastın var olup olmadığını, eğer varsa yoğunluğunu belirleyecektir. Bu konuda karar veren makamın, failin suç işleme kastı ve yoğunluğuyla ilgili tüm şüpheden kurtulması ve kastın varlığına ilişkin şüphelerini ortadan kaldırabilmesi gerekir.
Kasten öldürme suçu görev alanı olarak Ağır Ceza Mahkemesi kapsamındadır. Kasten öldürme suçunun basit hali olan 81. madde müebbet hapis, nitelikli hallerin düzenlendiği 82. madde ise ağırlaştırılmış müebbet hapis cezasını öngördüğünden bu suçlar ağır ceza mahkemesince yargılanacaktır.
Nitelikli Haller:
Kasten öldürme suçunun nitelikli halleri sınırlı sayıda olmak üzere kanunda yer almıştır. Kasten öldürme suçunun nitelikli halleri için öngörülmüş bulunan ceza, en ağır yaptırım olan “ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası”dır.
- Tasarlayarak,
- Canavarca hisle veya eziyet çektirerek,
- Yangın, su baskını, tahrip, batırma veya bombalama ya da nükleer, biyolojik veya kimyasal silah kullanmak suretiyle,
- Üstsoy veya altsoydan birine ya da eş, boşandığı eş veya kardeşe karşı,(3)
- Çocuğa ya da beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda bulunan kişiye karşı,
- Kadına karşı,
- Kişinin yerine getirdiği kamu görevi nedeniyle,
- Bir suçu gizlemek, delillerini ortadan kaldırmak veya işlenmesini kolaylaştırmak ya da yakalanmamak amacıyla,
- Bir suçu işleyememekten dolayı duyduğu infialle,
- Kan gütme saikiyle,
- Töre saikiyle,
İşlenmesi halinde, kişi ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası ile cezalandırılır.
Haksız Tahrik:
Eğer kasten öldürme fiilinde haksız tahrik mevcut ise, tahrik teşkil eden davranışın boyutuna göre TCK 29. maddede belirtilen oranlarda indirimler uygulanacaktır. Yapılacak indirimler takdiri indirimler olsa da indirim yapılmadan verilecek bir ceza kararı Yargıtay tarafından bozulabilecektir.
- Kendisine veya yakınlarına yönelik yapılan ağır darp fiilleri,
- Hayatı tehdit eden fiiller,
- Toplu saldırılar,
- Kendisine ya da yakın akrabalarının cinsel dokunulmazlığına yönelik işlenen suçlar, cinsel bağlılık onur namus ve güvene aykırı hareketler,
- Konut dokunulmazlığını bozan ya da aile ve özel hayatın gizliliğini ihlal eden hareketler,
- Ağır şekilde ticari ve sosyal itibarı zedeleyecek ölçütte haksız davranışlar,
- Sorumluluğundaki mal varlığına yönelik haksız fiiller,
Haksız tahrik oluşturacak davranışlara örnek olarak gösterilebilir.
Kastın Aşılması Suretiyle Adam Öldürme:
Fail, öldürmek fiilini işlemek amacıyla hareket ederken netice itibarıyla mağdur ölmemiş olabilir ya da failin amacının kasten yaralama suçunu işlemek olmasına rağmen, mağdur ölmüş olabilir. Bu durumda birinci halde failin kasten öldürme suçuna teşebbüsü, ikinci halde ise kasten yaralama sonucunda ölüme sebebiyet vermesi söz konusu olur.
Uygulamada failin kastının yönünün, şüpheden arınmış bir şekilde saptanması son derece zordur. Bu sebeple, failin kastının ispatı açsından, Yargıtay kararlarında istikrar kazanmış birtakım kriterler mevcuttur. Failin, olay öncesi, olay sırası ve olay sonrasındaki davranışları; failin kastının belirlenmesi açısından yol göstericidir.
Failin kastının yaralama olmasına karşın; ölüm neticesinin meydana gelmesi halinde, fail TCK 87/4 maddesi gereğince cezalandırılacaktır. Kasten yaralama sonucunda ölüm meydana gelmişse, kasten yaralamanın düzenlendiği 86. maddenin birinci fıkrasına giren hallerde sekiz yıldan oniki yıla kadar, üçüncü fıkrasına giren hallerde ise oniki yıldan onsekiz yıla kadar hapis cezasına hükmolunacaktır.
Hukuka Uygunluk Sebepleri:
Kasten öldürme suçunun oluşması, öldürme eyleminin hukuka aykırı olmasına bağlıdır. Gerçekleştirilen öldürme eylemi, hukuk kurallarına dayanan bir yetkinin kullanılması sonucu ortaya çıktığında, eylem, hukuka aykırılıktan söz edilemeyeceği için, suç teşkil etmeyecektir.
Kasten öldürme suçu bakımından hemen her hukuka uygunluk sebebinin uygulama alanı bulabileceği söylenebilir. Örneğin, zorunluluk hali veya meşru savunma söz konusu olduğunda hukuka aykırılık durumu ortadan kalkacaktır. (TCK m.25). Bunun gibi polisin yasada gösterilen hallerde silah kullanması nedeniyle ölüm sonucunun gerçekleşmesi durumunda, eylem suç teşkil etmeyebilir. (PVSK m.16 ek m.6) Burada önemli olan, yetkiyi kullanan kişinin, bu yetkisinin hukuk kurallarından kaynaklanması ve öngörülen kurallar çerçevesinde kullanılmış olmasıdır. Ceza Hukukumuzda her ne kadar mağdurun rızası, hukuka uygunluk nedeni olarak açıkça gösterilse de (TCK. m.26/2) kişinin, yaşama hakkı üzerinde tasarrufta bulunma yetkisi kabul edilmemiştir. Bu nedenle ötenazi ve talep üzerine öldürme hallerinde hukuka aykırılık ortadan kalkmamakta, kasten öldürme suçu oluşmaktadır.
Halk arasında nefsi müdafaa olarak da tabir edilen meşru savunma anlam olarak kendisine veya başkasına yönelmiş haksız bir saldırıya karşı, saldırı anı olan durum ve imkân neticesinde saldırıyı önlemek için gösterdiği davranışlardır. Türk Ceza Kanunu’nda ise savunma hukuki olarak da uygunluk nedeni olarak kabul edilir. Saldırıyı defetmek için orantılı karşı güç kullanan kimse meşru müdafaa hükümleri gereği cezalandırılmaktan kurtulur. Fail bu konuda cezalandırılamayacağı için meşru savunmada saldırıya ve savunmaya ilişkin şartlar dikkatli şekilde incelenmesi gerçekleştirilir. Meşru müdafaada sınırın aşılıp aşılmadığı önemli noktalardan birisidir.
Tüm bu oluşumları ise savunmayı yapan ağır ceza avukatı tarafından titizlikle gerçekleştirilir. Çünkü savunma bu durum içerisinde çok büyük önem teşkil edip kişinin de hakkını alabilmesini sağlar.
Kocaeli ili İzmit ilçesinde faaliyet gösteren ofisimizde, alanında uzmanlaşmış iyi ceza avukatı ile tüm ceza davaları konularında olduğu gibi kasten öldürme- cinayet davalarında da danışmanlık ve dava avukatlığı hizmeti verilmektedir.